Pojęcie “inteligentny dom” kojarzyć się jeszcze może z filmami science-fiction. Jednak to technologia, która jest obecna już od wielu lat na rynku. Jej popularyzacja sprawiła, że powstają coraz ciekawsze rozwiązania, zapewniające komfort życia we własnych czterech kątach. Sprawdźmy zatem, co to jest inteligentny dom i na co pozwala.
Artykuł w skrócie:
Wszyscy cenią sobie komfort funkcjonowania we własnym domu. W końcu to własne cztery kąty, o których się marzyło. Są jednak możliwości techniczne, które pozwalają zwiększyć poziom tego komfortu. W dodatku przyczyniają się do maksymalizacji poczucia bezpieczeństwa, a także do oszczędności. Inteligentny dom przestał być pojęciem obcym, a stał się na tyle popularnym, że coraz więcej osób o niego dopytuje i chce skorzystać z jego dobrodziejstw. Jednak co to jest inteligentny dom? To jakiś dom z mózgiem? Można tak powiedzieć, jednak ten mózg to elektronika, która działa tak, jak my chcemy.
Co to jest inteligentny dom?
Wokół określenia inteligentny dom powstało wiele historii, czasami bardzo przesadzonych. Wynika to z faktu, że to technologia, która była dość kosztowna, a co za tym idzie, nieznana wszystkim. Inteligentny dom to zbiór czujników oraz urządzeń wykonawczych funkcjonujących w ramach określonego systemu, pozwalającego na zarządzanie sprzętem elektrycznym. Często też stosuje się pojęcie zamienne, czyli automatyka domowa.
Instalacja systemu inteligentnego domu pozwala zatem na wykonywanie przez urządzenia określonej akcji po spełnieniu odpowiednich warunków. Za przykład może posłużyć nam zmniejszenie temperatury ogrzewania w grzejnikach, kiedy wszyscy mieszkańcy znajdują się poza domem. Innym zaś automatyczne opuszczanie rolet okiennych w porze nocnej.
Systemy kablowe i systemy bezprzewodowe
Najstarsze systemy automatyki domowej oparte są na instalacjach kablowych. Wymagają one poprowadzenia niekiedy kilometrów przewodów od centrali do czujników oraz urządzeń wykonawczych. Najczęściej na takie rozwiązania decydują się osoby, które dopiero budują dom albo przeprowadzają generalny remont miejsca, w którym mieszkają. Instalacja taka wymaga sporej ilości prac, jednak odwdzięczają się one niezawodnością. Są to jednak dość drogie rozwiązania.
W ciągu ostatnich lat charakterystyka technologii wykorzystywanych do stworzenia systemu inteligentnego domu bardzo się zmieniła. Coraz częściej odchodzi się od instalacji kablowych, które wymagają inwestycji dużych sum pieniędzy. Popularniejsze stają się systemy bezprzewodowe. Do ich tworzenia wykorzystywane są częstotliwości fal radiowych, które pozwalają na obustronną komunikację urządzeń z centralą. Schemat działania takiej komunikacji może być następujący: czujnik wysyła informację do centrali, ta następnie przesyła komunikat do urządzenia wykonawczego, które o swoim działaniu zawiadomi centralę. Przy odpowiedniej instalacji i konfiguracji wszystko wydarzy się automatycznie, nawet bez udziału człowieka. Wśród bezprzewodowych systemów inteligentnego domu można wyróżnić funkcjonujące z wykorzystaniem dobrze znanego wszystkim WiFi, a także takie, które działają dzięki specjalnie do tego celu utworzonym sieciom np. Z-Wave, Zigbee. Często też do komunikacji wykorzystywany jest protokół Blutetooth. Oprócz działań automatycznych użytkownik ma możliwość zarządzania urządzeniami z wykorzystaniem aplikacji zainstalowanej w smartfonie. Zatem nawet będąc poza domem, możliwe jest włączanie lub wyłączanie urządzeń, ogrzewania, opuszczanie i podnoszenie rolet.
Co daje inteligentny dom?
Instalowanie systemu inteligentnego domu niesie ze sobą wiele korzyści dla domowników. System potrafi wyręczać użytkowników w niektórych czynnościach, a także raportować o tym, co się dzieje w domu podczas nieobecności.
Komfort
System automatyki budynkowej sprawia, że dom staje się jeszcze bardziej komfortowy. Instalacja odpowiednio dobranych czujników i urządzeń wykonawczych pozwala na wykonywanie niektórych działań samoczynnie, bez udziału człowieka. Może to być np. wyłączenie większości urządzeń elektrycznych w nocy lub kiedy mieszkańcy są poza domem. Ciekawą możliwością jest stopniowe podnoszenie się rolet elektrycznych w trakcie wschodu słońca, a także ich opuszczanie po zachodzie słońca. Różnego rodzaju czujniki potrafią informować użytkownika i system o temperaturze w domu. Kiedy są sparowane z grzejnikami lub piecami, możliwe jest automatyczne podnoszenie lub obniżanie temperatury. W takiej sytuacji przydatne może być stworzenie harmonogramu ogrzewania, który będzie dostosowywał temperaturę w domu do pory dnia, a tym samym obecności mieszkańców. W efekcie, kiedy w domu nikogo nie ma, utrzymywana jest niższa temperatura. Podnosi się dopiero przed pojawieniem się w domu dzieci wracających ze szkoły lub rodziców po pracy. System inteligentnego domu wykorzystuje się także do połączenia go z automatyką bramy wjazdowej. Wtedy też zdalnie z telefonu możliwe jest otwieranie bramy wjazdowej przesuwnej lub skrzydłowej. Nie ma konieczności wysiadania z auta. To rozwiązanie zastępuje pilota dołączonego do automatyki bramy, ale dodatkowo umożliwia wykorzystanie go w dbaniu o bezpieczeństwo.
Bezpieczeństwo
Odpowiednio dobrane komponenty systemu inteligentnego domu mogą wpływać na zwiększenie bezpieczeństwa mieszkańców. Wykorzystanie czujników dymu, wody, czy czadu, pozwoli na interwencję w szybkim czasie. Mieszkańcy korzystający z aplikacji mobilnej, w razie wykrycia pożaru lub zalania, otrzymują powiadomienie o tym fakcie na swoje smartfony. Wtedy też mogą w porę działać. Co ciekawe, możliwe jest utworzenie odpowiednich scenariuszy działania. Kiedy czujnik zalania wykryje ten fakt, urządzenie wykonawcze może zakręcić główny zawór wody. W przypadku, gdy czujnik dymu wykryje pożar, może wyłączyć wszystkie urządzenia elektryczne. Istotne może być również pozorowanie obecności, kiedy mieszkańców faktycznie nie ma. Poprzez włączniki świateł oraz urządzeń elektrycznych wskazuje się, że ktoś jest w domu. To odstrasza potencjalnych złodziei. System inteligentnego domu można także sparować z alarmem. W trakcie ewentualnego włamania uruchamiany jest alarm, ale także wykonywane są dodatkowe akcje, takie jak np. wykonanie zdjęć z podłączonych kamer i wysłanie ich do właściciela domu, uruchomienie oświetlenia ledowego zmieniającego barwy na wzór syreny policyjnej. Konfiguracja systemu inteligentnego domu pozwala również na funkcjonowanie jako system alarmowy bez faktycznie zainstalowanego. Wykorzystuje się do tego czujniki ruchu, kamery oraz urządzenia wykonawcze. Często spotyka się scenariusze w systemach, które automatycznie uruchamiają pozorny alarm w nocy. Wtedy uzbrajane są kontaktrony na drzwiach i oknach, zamykane są bramy wjazdowe, a system czuwa nad bezpieczeństwem mieszkańców.
Oszczędności
Chociaż na początku instalacji należy przeznaczyć na nią odpowiednią sumę pieniędzy, z czasem się ona zwraca. Możemy tę sytuację przyrównać do wykonania instalacji gazowej w samochodzie. System automatyki domowej może być skonfigurowany w taki sposób, aby oszczędzać energię elektryczną, a także grzewczą. To działanie, które wpływa pozytywnie na zasobność portfela, a także ekologię. Inteligentny dom może zadbać o wyłączenie urządzeń elektrycznych w nocy, kiedy się z nich nie korzysta. Zrobi to również wtedy, kiedy nikogo nie ma w domu. Nie będzie wtedy dochodziło do sytuacji pozostawiania włączonego np. żelazka. Włączniki świateł połączone z czujnikami ruchu włącza światło w pomieszczeniach w porze nocnej, kiedy ktoś się w nich pojawi. Wyłączą z kolei, kiedy nikogo w nim nie będzie. W porze zimowej, kiedy konieczne jest ogrzewanie pomieszczeń, system inteligentnego domu zadba o odpowiednią temperaturę. Można wykorzystać do tego wspomniany już harmonogram ogrzewania. Dzięki niemu dostosowana jest temperatura do obecności osób w domu, a także pory dnia. Połączenie czujników kontaktronowych z urządzeniami zarządzającymi ogrzewaniem pozwala na wyłączenie ogrzewania w trakcie otwierania okna. System ponownie włączy ogrzewanie po jego zamknięciu.
Podsumowanie
Instalacja systemu inteligentnego domu nie jest już możliwością znaną z filmów. Nie jest to również drogie rozwiązanie, zarezerwowane dla bogatszych właścicieli domów i mieszkań. System automatyki budynkowej dzięki odpowiedniemu doborowi czujników oraz urządzeń wykonawczych zadba o komfort, bezpieczeństwo, a także oszczędności.
